Secret Scouts en De Verloren Leonardo – Kind & Kind

De proeflezers uit groep zeven en acht van ‘De Gooische School’ zeiden het al: “Secret Scouts en De Verloren Leonardo” is een ontzettend spannend boek! Daar sluit ik mij helemaal bij aan: ik at er mijn vingers bijna bij op. Ik lees dan wel niet zo heel veel kinderboeken, maar als ik het vergelijk met “Harry Potter”, dat ik natuurlijk wél heb gelezen (omdat iederéén dat las - dat hoort zo’n beetje bij je culturele bagage), dan vind ik “De Verloren Leonardo” zelfs spannender. Dat komt omdat ik bij Harry Potter met zijn gekke bezemgevechten op de Zweinstein Hogeschool geen ogenblik dacht: ‘dit zou echt gebeurd kunnen zijn’. De schrijvers van “Secret Scouts”, het Larense echtpaar Dennis Kind en Wendel Kind-Wagenaar, geven je dat gevoel wel. Doordat er allerlei historische situaties in voorkomen en het over de werkelijk bestaand hebbende renaissance-kunstenaar Leonardo da Vinci gaat staat het dichter bij de realiteit.
Enne: je zal maar in zo’n ongelooflijk avontuur belanden…

Wie zijn de Secret Scouts?
Pas op het laatst van het boek worden ze zo genoemd: “… De onbekende man ging nog wat dichter naast Leonardo staan en leek hen op het scherm aan te staren. Enthousiast stak hij van wal. ‘You must be the Secret Scouts Leonardo told me about! You are crazy! Genius!’ schreeuwde hij in de camera. De telefoon begon met een korte hapering ook de Engelse tekst te vertalen. ‘Jullie zijn de geheime verkenners… jullie zijn gek! Jullie moeten me komen opzoeken, echt! Kom zo snel mogelijk! Kom naar één één één zes één…!’…”.
De Secret Scouts zijn een vriendenclub die bestaat uit Sophie: “… Een control freak als het ging om de dag indelen, huiswerk maken, dingen uitpluizen, berekeningen maken…, dan was ze in haar element. Haar vader noemde haar niet voor niets ‘Mastermind’, maar in gezelschap kwam ze vaak niet goed uit haar woorden, of zei ze net de verkeerde dingen. Vooral als ze boos was…”; haar slordige, uitbundige, en soms best wel irritante zusje Lisa: “…Lisa loog nooit, maar bleef net zo lang praten en draaien tot de ander het opgaf. Ze kon iemand nog laten geloven dat een vierkant rond was…”; en hun schoolgenoten Jack en Tom. De jongens wonen zonder moeder “… in de achterste helft van het vroegere conciërgehuis van de houtzagerij. Een echt mannenhuis, rommelig, zonder al te veel gezelligheid en met een constante geur van sigaretten. Soms bleven de gordijnen gewoon de hele dag dicht. Hun tuin lag pal naast het terrein van de houtzagerij, waardoor overdag het indringende geluid van kettingzagen steevast hoorbaar was in elke kamer. Op school wist eigenlijk niemand dat de vader van Jack en Tom de eindjes elke maand maar net aan elkaar kon knopen. Jack baalde er weleens van, maar met zijn lange verschijning en blonde krullen was hij erg populair en had hij niet de behoefte openheid van zaken te geven. Zijn broertje kon het allemaal niets schelen, zolang hij maar kon skateboarden…”.

Tijdreizen
Als Sophie en Lisa van hun moeder een pakje zelfgebakken koekjes naar buurvrouw Zemel - die er een geheimzinnig wit hermelijntje als huisdier op nahoudt - moeten brengen, krijgen ze een oude prent van haar mee. Volgens het oude vrouwtje hoort die bij hun verbouwde woonboerderij. De plaat doet Sophie aan een boek van haar vader denken, die kunsthistoricus is. Met z’n vieren gaan ze er in zijn werkkamer stiekem naar op zoek, waarbij ze de boel nog net niet afbreken, maar wel een verborgen deuropening naar een geheim vertrek vinden. Ze vinden er rare dingen: een enorm wit-overgeverfd schilderij, een oud boek dat in spiegelschrift is geschreven (ik laat dat niet in de titel zien omdat het onpraktisch is voor de google-zoekfunctie, maar grappig is dat de schrijvers hun naam op de kaft van het boek ook gespiegeld hebben), en een vreemd apparaat dat een ‘orrery’, een planetarium, blijkt te zijn waarmee je door de tijd kunt reizen. Jawel.
Het fenomeen ‘tijdreizen’ komt wel vaker in boeken voor en is een mooie truc van schrijvers om hedendaagse mensen in aanraking te brengen met personen en plaatsen uit het verleden. Een ander jeugdboek waarin dat gebeurt is b.v. “Kruistocht in spijkerbroek” van Thea Beckman, waarin een jongen zich als vrijwilliger aanmeldt voor een laboratorium-experiment en terecht komt in de Kinderkruistocht. Een boek voor volwassenen waarin iemand uit de Gouden Eeuw opduikt in het hier en nu is “Vrij man” (zie mijn blog van 02.01.13) van Nelleke Noordervliet. En natuurlijk niet te vergeten: de bekende Suske en Wiskestrips met professor Barabas en zijn teletijdmachine.
In theorie zou je echt in de tijd kunnen rijzen als je sneller beweegt dan het licht. Maar ja; als je bedenkt dat licht een snelheid heeft van maar liefst driehonderdduizend kilometer per seconde…

Homo Universalis
De Secret Scouts begrijpen al gauw dat de spullen in de geheime kamer te maken hebben met de Italiaanse ‘Homo Universalis’, de universele mens oftewel duizendpoot, Leonardo da Vinci (1452-1519). Hij heeft wereldberoemde schilderijen gemaakt, tekeningen, anatomische schetsen en allerlei - voor die tijd hypermoderne - uitvindingen gedaan, zoals gekke vliegmachines, een brug, machinegeweren, een muziekinstrument, een onderzeeboot en iets wat lijkt op een mechanische rekenmachine.
De kinderen komen achter de gebruiksaanwijzing van het planetarium, huren verkleedkleding, en beamen zich terug in de tijd om Leonardo te ontmoeten.
Het eerste wat ze tegenkomen is een verpletterende stank. Leonardo is een dood paard aan het ontleden. Hij blijkt ook lijken van een kerkhof in Florence te jatten, omdat hij wil kijken hoe lichamen er van binnen uitzien. Overal stinkt het trouwens waanzinnig: mensen dumpen hun uitwerpselen gewoon op straat.
Kinderen boven de vijf drinken verdunde wijn, omdat je van water ziek kunt worden. Er zijn paardenraces dwars door de stad en er wordt een gevaarlijk spel gespeeld, calcio, een soort archaïsch rugby, waarbij het gaat om leven of dood.
Gaandeweg leer je allerlei bijzondere feiten over de schilderijen van het genie Leonardo da Vinci, die de schrijvers met veel fantasie in het verhaal hebben verwerkt. Het gaat o.a. over een onbekend schilderij “De Verloren Leonardo” dat in maart 2012 werd ontdekt in het Palazza Vecchio – het gemeentehuis – in Florence, achter een muur waarop een ander beroemd kunstwerk is geschilderd. Daardoor kan niemand erbij. Ze zijn er achter gekomen toen er een klein gaatje in de muur werd geboord.
Je komt zelfs te weten wie er (zogenaamd) model heeft gestaan voor de geheimzinnige “Mona Lisa” en waarom Da Vinci sommige engelen op zijn schilderijen met loodvrije verf heeft geschilderd.
Verder gaat het over de twee ‘verdwenen’ jaren van Leonardo, waarvan niemand weet wat hij toen uitvoerde, maar die wel bepalend zijn geweest voor zijn talent. Het gaat ook over ‘De Codex Leicester’, het enige werk van Da Vinci dat in particulier bezit is, en wel van Bill Gates, de oprichter van Microsoft, die er in 1994 eenendertig miljoen dollar voor heeft betaald!
Het aller-spannendste fragment speelt zich af op een spookeilandje voor de kust van Venetië: Poveglia. In de Romeinse tijd en de middeleeuwen werd het gebruikt om duizenden slachtoffers van de pest te isoleren. Er zouden meer dan 160.000 mensen om het leven zijn gekomen. In 1922 werd er op het eiland een psychiatrisch ziekenhuis gebouwd: “… Een krankzinnige arts voerde gruwelijke testen uit op de patiënten. Hij heeft ze verschrikkelijk gemarteld en genadeloos afgeslacht. De arts is zelf uiteindelijk gek geworden en van de toren afgesprongen. De geesten van de doden dwalen nog steeds rond op het eiland.’ Sophie slikte een paar keer en probeerde haar ademhaling onder controle te krijgen. ‘Sinds 1968 is het gekkenhuis gesloten en het eiland verlaten. Niemand mag het eiland meer betreden, het is tot op heden verboden voor bezoekers…”.

Op naar het volgende boek
Tegen de tijd dat je deze pil van 317 blz. uit hebt ben je een expert op het gebied van Leonardo da Vinci.
Toch is het verhaal nog lang niet af, denk ik. Door het boek struint een rare oom die niet bepaald zuiver op de graat is, maar waar je verder niet veel meer van te weten komt dan dat hij waarschijnlijk een gestolen kunstwerk aan de muur van zijn privévertrek heeft hangen. Verder komt er aan het eind iemand opdagen die ook van alles over Leonardo blijkt te weten, maar wie dat nu weer is? Gelukkig wordt “Secrets Scouts” een serie.
Op naar het volgende boek - zou ik zeggen!

Uitgave: House of Sprouts - 2013, 317 blz., ISBN 978 908 203 530 8, €18,95
Rechtstreeks bestellen: klik hier