Omgaan met verleiding – Erwin de Ruiter

Ik blijf nog even op christelijk terrein. Erwin de Ruiter (1980, coach, trainer, schrijver en uitgever) vroeg of ik zijn boek over seksverslaving ,“Omgaan met verleiding”, wilde recenseren. Erwin is een gelovige hulpverlener. Zijn boek biedt een christelijke handreiking om mensen uit het moeras van porno te trekken. Ik schreef eerder blogs over dit onderwerp aan de hand van onder andere de romans “Maar buiten is het feest” van Arthur Japin - waarin een gedeelte uit een ND-artikel over seksueel misbruik -, “Echt sexy” van Renate Dorrestein - waarin een filmpje met een anti-porno betoog van de bekende psychiater Bram Bakker - , en het verhaal van Lisette Thooft over “Jezus en Maria Magdalena” - waarin een vlammend protest tegen seksuele uitbuiting -, is opgenomen.

Als destructief ervaren gedrag
Mocht je denken dat ongehuwde christenen niet aan seks doen: uit een onderzoek van de Universiteit van Tilburg onder christelijke studenten gaf 59% van de vrouwelijke studenten aan zich bezig te houden met zelfbevrediging en 30% met het kijken naar porno. Van de mannelijke studenten deed 94% aan zelfbevrediging - 79% heeft geprobeerd ermee te stoppen - en had 90% ervaring met porno. Daarvan hield 13% zich meerdere keren per week met porno bezig (RD; 26-02-2013).
Erwin: “… Op de vraag ‘Kijken alle mannen naar porno?’ kan ik een kort antwoord geven: Nee. Maar toch durf ik wel te stellen dat hoegenaamd alle mannen in hun leven te maken hebben gehad met een kortere of langere periode van het bekijken van pornografisch materiaal. Er is veel meer dat je hieraan bindt dan je op het eerste gezicht misschien zult denken…”.
Erwin de Ruiter stelt uitdrukkelijk dat zijn boek bedoeld is voor mensen die een probleem hebben met porno: “… Ik ken zelf ook mensen die porno kijken en hier geen moeite of probleem mee hebben, waarbij het binnen een relatie ook geaccepteerd wordt. En voor mensen zonder relatie is die drempel mogelijk nog lager, omdat er geen partner is die zich tekort gedaan voelt en seksualiteit eerder op jezelf gericht is (…). Het uitgangspunt is juist dat als je verleidingen in je leven ervaart en daar anders mee wilt leren omgaan dit boek inzicht wil geven. Het gaat niet over wat goed is en wat fout …”. Hij richt zich in zijn boek voor de leesbaarheid vooral tot mannen, maar: “… Uit ervaring weet ik dat ook vrouwen met dit thema kunnen worstelen. En misschien is het voor hen nog lastiger daar de schaamte en het stigma vele malen groter is dan bij de man…”. Porno als destructief ervaren gedrag, dus.

Niet alle seks is mooi en gezond
Seks is mooi en gezond. Maar niet ALLE seks is mooi en gezond. Het tegenovergestelde is waar van wat vaak wordt gezegd: ‘Porno leidt af zodat er minder aanranding plaatsvindt’. De lust groeit juist en wordt aangewakkerd, waardoor er gebondenheid en obsessiviteit ontstaat. Zoals alle verslavingen, begint het klein maar wordt het steeds groter. Seksverslaving is hardnekkig en porno is een vernietigende kracht. Niet alleen voor de gebruiker, maar ook voor zijn partner, zijn gezin, en uiteindelijk iedereen die met deze industrie te maken heeft. Erwin: “… Denk eens aan de gevolgen op het gebied van echtscheiding, eenzaamheid, geslachtsziekten en depressie. Verder is er vaak sprake van enorme schaamte en schuldgevoelens, omdat de eigen normen en waarden botsen met het gedrag (wat een - nog - lager zelfbeeld tot gevolg heeft). Daarnaast kan het ook zijn dat je met geld smijt: bel-lijnen of het bezoeken van prostituees. Ook kan je veel geld kwijt raken aan alle gevolgen zoals kosten voor medicijnen, therapeuten, schulden en ga zo maar door…”. Verder is de porno-industrie, de plek van moderne slavernij, na de drugsindustrie de grootste criminele industrie waar het meeste geld in omgaat. De overgrote meerderheid van de vrouwen - om het maar even niet over kinderen te hebben - die er in werkzaam zijn nemen daar onvrijwillig aan deel en in bijna alle gevallen zijn ze in de pornofabriek terecht gekomen door middel van mensenhandel, verkrachting en incest. Jij, als klant, bent degene die deze industrie in stand houdt.

(I Can’t Get No) Satisfaction
Waarin ligt op dit gebied het verschil tussen christelijke en reguliere hulpverlening? Ik zou zeggen: in de extra ‘geestelijke’ dan wel ‘spirituele’ dimensie die erbij komt kijken. Dat is waar Erwin de Ruiter het allereerst op focust (en in die zin is het dus een beetje een ‘preek voor eigen parochie’). Volgens hem hebben wij allemaal een ‘God-shaped-hole’ in ons innerlijk. Een gat dat alleen door God is op te vullen. C.S. Lewis zegt hierover: “… Als we zien dat er een verlangen is dat door niets in deze wereld bevredigd kan worden, is het de beste uitleg dat we gemaakt zijn voor een andere wereld…”.
Het gaat erom waar we dat verlangen door laten bevredigen. Gaan we dat gat vullen met Jezus of met kortstondige surrogaten als porno. Laten we ons vullen door het licht of de geest van God, dan is er geen plaats meer voor porno, en is het niet meer zo dat je ‘moet’ of ‘mag’ of ‘kan’ veranderen, maar dat je simpelweg ‘zal’ veranderen.
Erwin de Ruiter gaat uit van een drie-enig mensbeeld: lichaam, ziel en geest. Zoals ik eerder heb gezegd (zie mijn vorige blog) vind ik dat wel een mooie voorstelling, omdat het analoog is aan het drie-enige Godsbeeld waar wij volgens de Bijbel naar geschapen zijn. Bovendien komt het overeen met het idee van het menselijk lichaam als de tempel van de Heilige Geest. Een tempel bestaat immers ook uit een voorhof, het heilige en het heilige der heilige. Als je dieper over dit beeld nadenkt is het heel bijzonder dat er bij verschillende tempels uit de oudheid is geconstateerd dat tijdens de zonnewende, op de langste of kortste dag van het jaar, het licht door een lange gang precies in de binnenste kamer, het heilige der heilige, valt, wat vaak aanleiding was voor - heidense - feesten. Zo vult het licht van God ook onze geest. Erwin voegt daar nog het beeld van een ei aan toe: de schil, het eiwit en de dooier. Met de ziel richten wij ons op het lagere, de wereld. Met de geest richten wij ons op het hogere, God. Lopen we naar het licht, of lopen we van het licht vandaan? Het is duidelijk dat verslavingen, op wat voor gebied dan ook, een enorme blokkade vormen in het gericht zijn op God. Het lijkt erop dat onze geest gelijk staat aan Erwin’s ‘God-shaped-hole’.
Goed, als we ons focussen op God, zijn we er dan? Zeker niet. Voor de rest komen in het boekje dezelfde adviezen naar voren zoals ik die ben tegengekomen bij reguliere psychotherapieën. Ook Erwin de Ruiter werkt met de vijf G’s: Gebeurtenis, Gedrag, Gevoel, Gedachten, Gevolgen, zoals die bijvoorbeeld heel mooi aan de orde komen in “Muidhond” van Inge Schilperoord, een roman over een pedofiel. Het verschil is dat christenen het gevecht niet alleen hoeven aan te gaan: hun God is erbij.

Heldere handvaten
“Omgaan met verleiding” is geen gemakkelijk boek. Er komt veel voorbij. De auteur heeft het over het denkpatroon dat ingesleten raakt bij losgeslagen lust. Het gewoontevorming en verslavingsaspect is heel groot omdat bij het kijken naar porno en zelfbevrediging er stoffen vrij komen in je brein die je een tijdelijk geluksgevoel bezorgen. Je kunt het gebruiken als spanningsregulatie, of op momenten dat je je boos, verdrietig, leeg en/of eenzaam voelt. Het gaat over je seksuele ontwikkeling. Soms kan er al heel jong sprake zijn van problematiek rondom een verwrongen seksualiteitsbeleving. Het gaat over de link tussen identiteit en seks. Over de balans tussen geven en ontvangen. Over impulscontrole (zelfbeheersing). Over relaties en intimiteit.
Natuurlijk kun je aan de slag gaan met de heldere handvaten die Erwin de Ruiter aanreikt om los te komen uit de banden van seksverslaving. Je kunt voor verdere hulp of coaching ook contact met hem opnemen: www.socialtools.nl. Daarnaast geeft hij lezingen over dit onderwerp. Mail: info@socialtools.nl.

Uitgave: Stad op een berg – 2014, 144 blz., ISBN 978 908 218 694 9, € 12,50
Rechtstreeks bestellen: klik hier