Onuitwisbaar – Kristen Heitzmann

Afgaande op de romantische buitenkant zou je het niet zeggen, maar tot mijn verrassing verdient dit boek zonder meer het predikaat ‘psychologische thriller’, en wat mij betreft reikt het zelfs met kop en schouder boven het gemiddelde nivo van dit genre uit. Heerlijk om weer eens zoiets tegen te komen!

Ik kende Kristen Heitzmann niet. Ze blijkt een christelijke bestsellerauteur uit Colorado Springs, met al 14 in het Nederlands vertaalde boeken op haar naam. Ik kon geen geboortedatum vinden, maar aangezien ze inmiddels 29 jaar getrouwd is met haar man Jim en vier kinderen heeft, zal ze dus van middelbare leeftijd zijn.

Dit verhaal vangt aan met een reddingsactie. Oud-ski-kampioen Trevor MacDaniel die samen met een vriend een Out Door Center leidt, redt een peuter uit de muil van een poema. Het jongetje is het neefje van zijn nieuwe buurvrouw, Natalie, een excentrieke beeldhouwster.
Deze zaak zet een reeks onheilspellende gebeurtenissen in gang. Trevor krijgt per post nare foto’s toegestuurd van kinderen die in levensgevaar verkeren. Hij wordt overmand door het gevoel dat ‘iets’ hem volgt.
Elk hoofdstuk sluit af met een tweede, korte verhaallijn, waarin de emoties van een boosaardig, bijna verdoemd, en op Trevor gefixeerd wezen worden beschreven (Een ooggetuige: “… ‘Ik denk dat je zou kunnen zeggen dat die vent een demonische vleermuis is.’…”); waarboven steeds een vreemd stuk geestelijk proza wordt geciteerd. Gaandeweg kwam ik erachter dat het om stukken tekst uit ‘Paradise Lost’ van de 17e eeuwse dichter John Milton gaat. Het gedicht draait om Lucifers (Satans) val uit de hemel.

Ik ga natuurlijk niet het hele plot verklappen.
Wel wil ik het hebben over de, mij ongewoon verrassende, persoonlijkheden die Kristen Heitzmann in dit boek neerzet.
Natalie Reeve is n.m. geen ‘gewone’ kunstenares, maar iemand met een zogenaamd ‘eidetisch’ (fotografisch) geheugen. Gezichten overweldigen haar. Daarom kijkt ze bijna niemand rechtstreeks aan. De beelden blijven in haar brein zitten, zodat ze ze steeds ‘voor zich ziet’. Daardoor vermindert zelfs haar normale gezichtsvermogen: “… Hoe kon ze uitleggen, dat beelden van Cody’s angst en verwarring, Aarons wanhoop, gedeeltelijk overlapt door Paiges woede en haat nagenoeg alles blokkeerden wat zich voor haar bevond?...”.
Alleen als ze de gezichten in klei boetseert, raakt ze van de beelden af.
Het verontrustende is dat haar beelden iemands karakter tot in de finesses doorgeven: het is alsof Natalie gedachten kan lezen.
“… Soms haalt klei dingen naar boven die heel diep zitten (…) Denk er maar eens over na. God maakte al het andere met woorden, maar er was klei voor nodig om een levende ziel te maken…”.
De 25-jarige Natalie is erg afhankelijk van de hulp van anderen: “… Ik zou het best in mijn eentje redden als ik maar kon stoppen om mensen te ‘zien’…”. Trevor wordt haar superheld; alsof hij tussen het kwaad en haar onschuld in staat.
Als Natalie door een schedelbasisfractuur een levensgevaarlijk hersentrauma oploopt verdwijnt haar gave en moet ze een nieuw evenwicht zien te vinden: “… ‘Ik kon de wereld niet veranderen, maar ik kon ‘zien’. Ik zag met ‘zijn’ (Gods) ogen. (…) Ik zou dankbaar moeten zijn. Voor zoveel dingen. Ik weet alleen niet … wie ik moet zijn.’ …”.

Natalie vat een diepe vriendschap op voor Fleur, een ‘blinde’ schilderes; jawel.
“… ‘Soms schrik ik ervan hoeveel we op elkaar lijken.’ ‘Jij beeldhouwt wat je blijft zien; ik schilder wat ik dolgraag zou willen zien. (…) Het verlies van een zintuig heeft mijn andere vier zintuigen versterkt…”. Ze zegt dat ze nadat ze blind is geworden met haar ‘geestesoog’ ziet. Samen gaan ze aan de slag. Een hyperziende en een niet-ziende kunstenares die een volmaakt geheel vormen.

Dan is er nog een vriendin, Piper, eigenares van een bakkerij die het houdt met een autistische jongen : “…’Miles houdt er niet van om aangeraakt te worden. Dan raakt hij in paniek’…”. Ze schijnt ervan overtuigd te zijn dat zij hem zijn angsten kan laten overwinnen.
Miles wordt op een ontroerende manier beschreven: “… Hij zat in haar (Natalies) hoofd, zo kwetsbaar, maar dat besefte hij niet, en zij zou het hem niet vertellen. (…) Ze stapte aan de passagierskant in zijn BMW. Hoe was het mogelijk dat het zo goed aanvoelde om gereden te worden door een man met een obsessieve-compulsieve stoornis en een aversie tegen aanraking, die net een schokkende ervaring (Piper heeft zijn haren geknipt) achter de rug had?
Omdat engelen voorkomen in allerlei vormen en gedaanten, sterktes en zwaktes.
Hij startte de motor. ‘Anders is moeilijk. Het is moeilijk om anders te zijn (…) Ik houd van Piper. Ik houd zo veel van haar dat ik een groot gat voel vanbinnen. Maar mijn hoofd voelt aan als duizenden rode mieren omdat de persoon van wie ik houd me aangeraakt heeft. Het enige wat ik wil is het afwassen, haar aanraking wegwassen, wegspoelen door een afvoer waar het niet pijn kan doen. Ik wil Piper wegwassen.’
Ze slikte het brok in haar keel weg. ‘Wat erg voor je.’
‘Niet aanraken. Mensen raken niet aan. Dat gebeurt er in mijn hoofd, maar ik ‘wil’ aanraken. Ik wil haar aanraken.’
‘Blijf het proberen, Miles. Zoek iets wat de klei voor mij is, een manier om het over te brengen van het gedeelte dat het niet aankan naar een gedeelte dat het wel aankan. Zoek de manier.’…”.

In een interview las ik dat Kristen Heitzmann de ‘verhalen’ die in haar hoofd ontstaan ook alleen maar weg krijgt door ze ‘van zich af te schrijven’. Ze vertelt dat ze haar eerste boek in 14 dagen schreef, etend aan haar buro (als ze al at), en met niet meer dan vier uur slaap per nacht: het ‘dwingende’ van schrijven.

Alle karakters in het boek zijn min of meer afwijkend van de middenmoot en behoeven daarom veel uitleg, die gaandeweg het boek ook komt. De roman lijkt een beetje op een puzzel; je moet goed je aandacht bij de personen houden, om uiteindelijk te gaan snappen waarom iedereen doet wat die doet. Ik vind dat heel mooi: laat je hersens maar eens kraken …

“Onuitwisbaar” werd vertaald door Connie van de Velde.

Dit boek is voor €19,95 rechtstreeks te bestellen bij internetboekhandel IZB-Ark als je hier klikt (voor meer informatie over IZB-Ark: zie kolom hiernaast).

Uitgave: Barnabas - 2011