“Jezus is zeg maar echt mijn King.” – Johannes van de Bank

Een wat ‘luchtiger’ boek, dus.
Dan zijn we bij Johannes van de Bank (Hoofd Communicatie bij de NS, vader van twee kindjes en christen) aan het goede adres.
Als variatie op “Taal is zeg maar echt mijn ding” hebben we sinds kort zijn “Jezus is zeg maar echt mijn King”, waarin tientallen vooroordelen over christenen in korte columns van twee bladzijden de revue passeren. Allemaal beginnen ze met: “… Als je een christen bent, dan…”.
Nou, vul maar in: “…heb je geen humor”, “…zondig je niet meer”, “…loop je op sandalen”, “…ben je hypocriet”, “…houd je van zingen”, “…mag je niet spotten”, “…ben je volkomen seksloos”, “…kijk je geen televisie”, “…ga je op zondag naar de kerk”, “…ben je een beetje wereldvreemd”, “…geloof je in The Invisible Man”, “…kan je maar beter geen vrouw zijn”, “…luister je altijd braaf naar je voorganger”, “…lieg je nooit”, “…koop je vaak de daklozenkrant”, “…bid je je suf”, “…ben je een feestbeest”, “… ga je de zending in”, “…ben je voor Ajax”, enzovoort, enzoverder.
Johannes maakt er allemaal gehakt van, en zet er zijn eigen puntige mening tegenover. Soms een tikkeltje belerend (een échte domineeszoon), maar met zoveel humor (kaliber flauwste van het flauwste: als je christen bent mag je wel slippertjes dragen, maar geen slippertjes maken) dat ik af en toe onder de tafel lag van het lachen, dus dat zij hem vergeven: “… Als je christen bent, ben je vergevingsgezind”.

Evenals Dick Swaab in zijn boek ‘Wij zijn ons brein’ (zie mijn blog van 30.10.’11) concludeert Johannes van de Bank dat christenen vaak
“… gortdroge en bloedserieuze mensen…” zijn, die “ … de lach bepaalt niet aan hun – excusez le mot – kont hebben hangen…”.
Ik geloof hem gelijk, want hij verkeert zelf in die kringen, en kan dat dus weten. Hij pleit daarom voor een fikse dosis zelfspot en zelfrelativering: “… Je moet jezelf als christen niet te serieus nemen. Dat doen anderen al (zeker: zie het journaal van de week over ds. Vlietstra met zijn uitlatingen aangaande het ‘kastijden van kinderen’ - tip voor een volgend boekje?: “… Als je christen bent hou je niet van kinderen…”).

Nou, ik denk dat ik het wel eens ben met Johannes van de Bank, al wil ik hierbij even ‘voorzichtig’ stellen dat dat jezelf-dood-ernstig-nemen volgens mij meer voorkomt onder christen-mannen dan onder christen-vrouwen. Hah!
Ik vind christen-vrouwen vaak super-hilarisch: Neel Frens in het Nederlands Dagblad, Annemarie van Heijningen in de Visie, en neem Johannes’ eigen vrouw Wendy over zijn ooit lange haar: “… ‘Heb je je pruik weer op?’ was haar dagelijkse vraag als ze misprijzend naar mijn omkrullende schouderlokken keek. ‘Mozart’ en ‘Je hebt vleugels’ vulden die kernuitspraak aan…”. Ik bedoel maar.
Sinds kort weet ik hoe dat komt. De Belgische psycholoog Paul Verhaeghe (ik ben echt een fan van professor Paul Verhaeghe, maar dat wisten degenen die mij volgen allang; ik zou natuurlijk gewoon een blog over zijn boeken kunnen schrijven, maar dan is alles in één keer verteld, en kan ik hem niet meer te pas en te onpas overal bij slepen…) beweert dat vrouwen gewoon geen gevoel hebben voor hiërarchie en autoriteit. Dat komt doordat meisjes en jongetjes een verschillende ontwikkeling doormaken. Ik zal het proberen uit te leggen: het eerste liefdesobject van allebei is mama. Maar voor het jongetje wordt zijn papa, vanwege die mama, een beduchte liefdesconcurrent waar hij, met goede redenen, bang voor is. Voor een meisje geldt dat niet of nauwelijks, integendeel, haar papa is een bron van overstelpende liefde, als het goed is. Daardoor hebben vrouwen later een totaal andere verhouding met de Wet, oftewel de ‘vaderlijke autoriteit’, dan mannen. Met andere woorden: het zal vrouwen een worst wezen wie er wel of niet de baas is. In het verleden hebben sommige theologen zich dan ook afgevraagd of vrouwen eigenlijk wel een ziel bezaten. En dat is te begrijpen. Die godgeleerden hadden het maar mooi goed gezien: vrouwen zijn 'gevaarlijk', vrouwen ‘luisteren’ niet, vrouwen hebben geen gevoel voor 'distantie', vrouwen zijn in de regel 'oneerbiedig', vrouwen schrijven ‘regeltjes’ al gauw op hun buik, vrouwen zijn geneigd het ‘gezag’ met voeten te treden, vrouwen zijn in staat bloedserieuze zaken volkomen 'belachelijk' te maken, vrouwen leven ‘horizontaal’ (ik zie Johannes van de Bank nu een bedenkelijk gezicht trekken, maar daar trek ik me niks van aan) terwijl mannen constant checken wie er ‘boven’ en ‘onder’ hen staat. Niks: ‘zwakke geslacht’. Het is duidelijk waar de macht ligt. Ben ik even blij dat ik een vrouw ben! Grrr…
De kerk en het leger zijn hiërarchische groepen. Logisch dus dat ze daar nooit zoveel met vrouwen op hebben gehad.

Johannes van de Bank over zijn doelgroep: “…Beweren dat christenen de normaalste mensen ter wereld zijn, ga ik op deze plek niet doen. Ik mag geen vals getuigenis spreken, weet je nog… Ik mag niet liegen…”. Volgens hem zijn we “… geroepen om de Rivella light onder de mensen te zijn: een beetje vreemd, maar wel lekker…”.
Eigenlijk is zijn boodschap vooral dat christenen eens moeten gaan nadenken over de manier waarop ze zich profileren, en dat doet hij niet al te voorzichtig:
“… Ik ben van mening dat christenen in de loop der tijd vaak drammerig en betweterig zijn geweest. En laten we eerlijk zijn, dat zijn geen eigenschappen die bij mensen een positieve associatie oproepen. Je zult zelden horen: ‘Nou, die Johannes zeikte zo door dat ik ook ben gaan geloven dat God liefde is’ Of: ‘Die Johannes is zo’n toffe vent. Hij beleert me doorlopend en vertelt me telkens dat ik naar de hel ga als ik me niet snel bekeer. Een verademing!’…”.

Christenen moeten niet zeuren, en gewoon volwassen worden. Zelf geeft hij het voorbeeld. En dat vind ik knap. Want ondanks alle stoere taal, stelt Johannes van de Bank zich, in zijn positie, uiterst kwetsbaar op (natuurlijk is het dan wel weer handig om er een halve komedie show van te maken: kun je altijd zeggen dat je het niet zo ‘serieus’ hebt bedoeld als de kritiek te gortig wordt…). Hij laat veel van zichzelf zien. Dat zijn christenen helemaal verleerd. Als ik in talkshows op tv zie hoe sommige gesluierde moslimmeiden zonder enige gene van zich af toeteren, dan ben ik soms echt jaloers. Toegegeven: dat kan best wel eens een versnelling lager. Maar toch. Waarom zit daar nooit een stel langgerokte refo-vrouwen naast die net zo hard van leer trekken? Geloven christenen niet meer in zichzelf? Zitten ze met z’n allen in een gezamenlijke identiteitscrises? Johannes van de Bank denkt dat de rooms-katholieke seksschandalen oorzaak zijn van deze algemene verlegenheid. Dat zal best, maar die moslimmeiden zitten toch ook niet met de Bin-Laden-terreur?! En bovendien zijn heel veel christenen, waaronder hij en ik, helemaal niet rooms-katholiek.

Een lichte kentering is zichtbaar: vandaag op de voorkant van het Nederlands Dagblad zowaar een artikel over Piet Vergunst, algemeen secretaris van de Gereformeerde Bond in de Protestantse Kerk, die dringend pleit voor mediatraining. Een voorbeeld over hoe fout het soms gaat: een predikant schreef in een kerkblad dat het Griekse begrip ‘porneia’ allerlei vormen van afwijkend seksueel gedrag omvat. In ‘Trouw’ schreef daarop een stel dominees uit Doesburg “dat overspel, homoseksualiteit en seks met dieren op één hoop gegooid worden”. En toen werd PowNed wakker…
Op blz. twee van diezelfde krant een predikant die zegt dat hij het helemaal zat is om aangesproken te worden op domme uitspraken van andere collega-dominees: “Veel mensen maken geen onderscheid tussen kerken. Eén kerk staat voor alle. Vliegt één kerk uit de bocht, dan staan alle te kijk…”. Tsja, zo werkte het ook bij psycholoog Diederik Stapel die het voor elkaar kreeg heel zijn vakgebied voor schut te zetten. Daarom gaf Roos Vonk ook maar geen college meer.
Over ‘profileren’ gesproken…

Op de achterkant van dit boek schrijft Bert Brusse, columnist van De Volkskrant en Geenstijl : “Als ik dan toch een boek van een gristen moet lezen, lees ik dat van Johannes van de Bank.” Dat vind ik echt een leuk compliment. Dat is toch wel een bewijs dat je als christen wat hebt bereikt.
Even uit de school klappen: ik ken Johannes van de Bank niet persoonlijk, maar hij is wel een vriend van de familie (ze zeggen dat ze nu eindelijk snappen waarom hij hen onophoudelijk bestookte met van die rare vragen...). Hij zal deze blog ongetwijfeld lezen. Dus Johannes, hierbij van harte gefeliciteerd met je fantastische debuut. Ik hoop echt dat het een ‘belachelijk’ succes gaat worden, en ik kijk uit naar ‘meer van hetzelfde’.
Misschien zou je een gratis exemplaar naar professor Swaab kunnen sturen. Is zijn hypothese over dat christenen suffe mensen zijn ook meteen de wereld uit …

“Jezus is zeg maar echt mijn King.” is voor € 9,95 rechtstreeks te bestellen bij internetboekhandel IZB-Ark als je hier klikt (IZB-Ark is onderdeel van de IZB, een missionaire organisatie binnen de Protestantse Kerk in Nederland, PKN, die gemeenten en gemeenteleden adviseert, stimuleert en ondersteunt door middel van toerusting, materialen en missionair werkers).

Uitgave: Ark Media - 2011